Współcześnie bardzo ważna jest profilaktyka logopedyczna.

Zapobiega powstawaniu zaburzeń, ale również umożliwia dziecku rozwój  mowy dzięki wczesnemu   stymulowaniu 
i wczesnej  diagnostyce.

Logopeda w żłobku:

• bada stopień rozwoju mowy, rozwoju ruchowego
  i poznawczego dziecka,
• obserwuje dzieci zarówno podczas swobodnej zabawy, jak podczas spożywania posiłków oraz w czasie snu i we śnie,
• czas posiłków wykorzystuje na obserwację sposobu karmienia dziecka, jego sposobu odgryzania, żucia
  i  połykania,
• podczas zajęć indywidualnych z dzieckiem ocenia stan uzębienia, zgryzu, budowy oraz sprawności narządów artykulacyjnych, funkcjonowania narządu słuchu.

Jak logopeda pracuje z dziećmi?

Dzieci uczą się przez naśladownictwo, nowe treści przyswajają podczas zabawy.

Profilaktyczne zajęcia grupowe w żłobku rozwijają

komunikację językową dzieci oraz usprawniają  umiejętność wypowiadania się.

Dzieci wraz z logopedą wykonują liczne ćwiczenia artykulacyjne, słuchowe, fonacyjne i oddechowe, a ponadto  ćwiczenia rozumienia poleceń, wzmacniające procesy związane z pamięcią, uwagą, autokontrolą słuchową,
małą motoryką.

Podczas zajęć  z logopedą dzieci powtarzają, ćwiczą  języki i buźki, słuchają logopedycznych bajek, wierszyków i historyjek, bawią się w zabawy paluszkowe. Przy okazji bardzo chętnie dmuchają na piórka, wiatraczki,  liczą ząbki, oblizują usta, przesyłają całuski i robią baloniki z policzków.

Jeśli logopeda zauważy jakieś nieprawidłowości w rozwoju mowy, rozpoczyna zajęcia indywidualne.

Stała praca z logopedą poprawia  umiejętności komunikacyjne dzieci. Zapobiega powstawaniu  zaburzeń artykulacji, oddychania, połykania, a nawet wadom zgryzu.

Niesłychanie ważna w pracy logopedy w żłobku jest współpraca z rodzicami. Jako pierwsi zauważają i zgłaszają logopedzie nieprawidłowości, które ich w rozwoju mowy dziecka niepokoją. Przekazują logopedzie niezbędne informacje dotyczące funkcjonowania dziecka w różnych sferach życia i w różnych sytuacjach. Dodatkowo pracują ze swoim dzieckiem w domu.

                                            logopeda:

                         mgr Małgorzata Wiśniecka-Ozimek

Zabawy z mamą i tatą

-  Rysowanie i malowanie – farby plakatówki, pędzelek, dużo kartek papieru, duże kartony  

    i.... duuuuużo cierpliwości,  
                
-  Karton (np. po telewizorze) do zrobienia domku, który można następnie pomalować razem

    z dzieckiem

-  Zabawa w „a ku ku” – przykrywamy dziecko chustką, można w ten sposób chować również

    zabawki

-  Jazda samochodem po mieszkaniu z przystankami, zabieranie pasażerów i nazywanie

    przystanków (uwaga, przystanek - komoda, wsiada miś, wysiada piesek, etc.)

 -  Wożenie dziecka w kocu po podłodze, wersja huśtawka, ale muszą być dwie dorosłe osoby

    do bujania

-  Pływanie na statku – poduszce z kanapy

-  Zabawa ciastoliną - robimy węże, jeże, bałwanki itp.

-  Domki dla misiów lub innych zabawek – kładziemy na podłodze np. kartonowe pudełka,

   poszukiwanie ukrytych zabawek

-  Ganianie się udając pieski, węże, latające ptaszki itp.

-  Czytanie książeczek z objaśnianiem obrazków

-  Zabawa w chowanego – dziecko najczęściej chowa się do naszych kryjówek 

-  Robienie zdjęć telefonem różnym przedmiotom lub zabawkom w domu, następnie

   pokazywanie i pytanie - gdzie to jest?

-  Chowanie różnych przedmiotów, na początek w widoczne miejsca i poszukiwanie ich

-  Zabawy z czapkami – różne wersje: zbieramy różne czapki mamy, taty, dziecka, czepki

   kąpielowe, wkładamy je zwierzątkom lub przymierzamy przed lustrem śmiejąc się z siebie

   nawzajem, 

-  Zabawa w teatrzyk – chowamy się za fotelem, misie występują na oparciu. Scenariusz dowolny, można

   również śpiewać piosenki z wykorzystaniem różnych zabawek.

Opracowanie: mgr Monika Gąsior - Kuflewska

 Koncentrowanie uwagi dziecka:

1. na naszej twarzy
2. na odbiciu twarzy w lustrze

      Dotykanie różnych części twarzy, nazywanie ich, liczenie

      - wskazywanie u siebie i u dziecka (to mój nos - to twój nos… i odwrotnie              

      - wyczuwanie z zamkniętymi oczami, rozpoznawanie u siebie nawzajem, nazywanie

      - masowanie (głaskanie, uciskanie, opukiwanie, szczypanie..)

      - malowanie w zabawach ust, policzków; smarowanie kremem; pudrowanie itp.;        

      - zakładanie okryć głowy, okularów, wąsów… itd.

Uczenie uważnej obserwacji mimiki twarzy

 (emocje - buzia smutna, wesoła, zła, przestraszona, zdziwiona itd.;                                      

         grymasy twarzy; różne minki)

Uczenie nazw narządów mowy (wargi: górna/dolna, język, zęby, żuchwa, policzki)

Obserwacja i naśladowanie ruchów, jakie wykonujemy narządami mowy.

2. Zabawy mimiczne

Naśladowanie przez dziecko mimiki naszej twarzy.

3. Zabawy oddechowe
4. uświadomienie dziecku 2 faz oddychania (wdechu i wydechu)
5. zabawy typu: teraz wciągamy powietrze a teraz wypuszczamy…                                            (połączone z różnymi ruchami ciała)
6. pogłębianie wdechu ( wąchanie zapachów )
7. wzmacnianie i wydłużanie wydechu ( dmuchanie na lekkie przedmioty )

4. Zabawy motoryczne

       Zabawy uświadamiające dziecku, jakie ruchy może wykonać:

1. żuchwą
2. wargami
3. językiem

Zabawy te uświadamiają dziecku obecność narządów mowy, umożliwiają czucie ich położenia (np. język na górze/na dole/wysunięty, wargi rozciągnięte w uśmiechu    lub zaokrąglone w kółeczko, żuchwa opuszczona-usta otwarte lub uniesiona-usta zamknięte...) oraz uczą wykonywania nimi celowych ruchów, podnoszących sprawność wymowy.

5. Zabawy słuchowe

- koncentrowanie uwagi dziecka na dźwiękach otoczenia, nazywanie ich, naśladowanie

- wsłuchiwanie się w ciszę (oczy zamknięte, otwarte)

- wsłuchiwanie się w dźwięki swojego ciała: jak oddychamy(wciągamy powietrze-

  wydychamy), jak bije serce, jak burczy w brzuchu, jak ziewamy, kichamy, mlaskamy,

  sapiemy, wzdychamy, cmokamy…

- nasłuchiwanie dźwięków w pomieszczeniu (nazywanie dźwięku, rozmawianie o nim)

- nasłuchiwanie dźwięków dochodzących z zewnątrz pokoju, budynku (z ulicy,

  podwórka

CELE:

- kształtowanie prawidłowego toru oddechowego

- różnicowanie fazy wdechowej i wydechowej

- wydłużenie fazy wydechowej

- zapobieganie mówieniu na wdechu

ZABAWY  ODDECHOWE:

„Wąchanie kwiatów”– dzieci powoli wciągają powietrze nosem i równie powoli wydychają,

                                     czynność powtarzają kilkakrotnie

„Dmuchawce” – dzieci wciągają powietrze nosem i dmuchają jak najdłużej na papierowe

                                     dmuchawce lub paski papieru

„Chłodzenie zupy” - ręce złożone na kształt głębokiego talerza, dzieci wciągają powietrze

                                  nosem, a wydmuchują buzią jak najdłużej

„Chuchanie na zamarznięta szybę” – dzieci wciągają powietrze nosem, a następnie

                                                                chuchają jak najdłużej na szybę

„Chuchanie na zamarznięte ręce” – dzieci wciągają powietrze nosem, a następnie chuchają

                                                              jak najdłużej na dłonie

„Dźwięki otoczenia” – dzieci wciągają powietrze ustami, na wydechu wymawiają przeciągle:                                 

                                      huuu-huuu (sowa), kooo-kooo (kura), fuuu-fuuuu (pociąg),                        

                                      muuuu-muuu (krowa) itp. 

Wydłużanie fazy wydechowej poprzez stosowanie wydłużonej wymowy głosek:

 fffffff … (wietrzyk),  wwwww… (trzmiel),  uuuuu … (statek)  itp.

„Mecz ping –ponga” – dzieci siedzące po przeciwnych stronach stolika mają za zadanie

                                       dmuchać na piłeczkę tak, aby nie spadła ze stolika

Ćwiczenia kształtujące równomierną fazę wydechową:

„Wiartaczki” - dmuchanie na wiatraczki długo …, coraz dłużej …

-„Bańki mydlane” – puszczanie baniek mydlanych

- Dmuchanie na zawieszone na nitkach piórka kolorowe wstążki, paski bibułki, papierki

   różnej długości

- Dmuchanie na płomień świecy, aby odchylał się, ale nie gasł

                                                                                                                                                                          Opracowanie: mgr Monika Gąsior-Kuflewska

Oddychanie jest nieodłącznym elementem naszego życia  i powinno przebiegać prawidłowo. Podczas choroby, w przypadku niedrożnego nosa dziecko może otwierać usta, próbując ułatwić sobie oddychanie. Problem pojawia się wtedy, gdy  po przebytej chorobie oddychanie ustami pozostaje!

Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele, m.in.:

– hipotonia (obniżone napięcie) mięśni narządu żucia i twarzy;
– częste infekcje górnych dróg oddechowych;
– ssanie smoczka, palca, pieluszki;
– przerost migdałka podniebiennego i gardłowego

Długotrwałe oddychanie przez usta prowadzi do licznych konsekwencji, m.in.:

– częstych chorób – powietrze, które przechodzi przez nos ulega ogrzaniu i częściowemu oczyszczeniu.  

   Dziecko, które oddycha przez usta pozbawione jest naturalnej bariery ochronnej i częściej ulega infekcjom  

   (nieogrzane powietrze trafia bowiem bezpośrednio do płuc);

– powstawania wad wymowy – podczas złego toru oddechowego język nie unosi się do podniebienia                         

   Sprzyja to problemom z połykaniem (połykanie infantylne) oraz przyczynia się do powstawania wad

   wymowy

– obniżenia napięcia mięśniowego warg i żuchwy.

 Opracowanie: mgr Monika Gąsior-Kuflewska